Cách tính giá thành sản phẩm phù hợp cho từng loại hình doanh nghiệp

Tính giá thành sản phẩm là một trong những yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp xác định được giá bán hợp lý, đảm bảo lợi nhuận và cạnh tranh trên thị trường. Tuy nhiên, việc tính toán này không phải lúc nào cũng đơn giản, nhất là đối với các doanh nghiệp có nhiều loại hình sản xuất khác nhau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách tính giá thành sản phẩm phù hợp cho từng loại hình doanh nghiệp, giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định đúng đắn về giá bán và chiến lược kinh doanh.

1. Tại sao việc tính giá thành sản phẩm lại quan trọng?

Trước khi đi vào chi tiết các phương pháp tính giá thành sản phẩm, hãy cùng xem tại sao việc tính toán chính xác giá thành lại quan trọng:

• Xác định giá bán hợp lý: Biết được giá thành giúp doanh nghiệp thiết lập mức giá bán phù hợp, đảm bảo có lợi nhuận và không bị lỗ.
• Quản lý chi phí hiệu quả: Tính giá thành giúp doanh nghiệp nhận diện các yếu tố chi phí cần cắt giảm hoặc tối ưu hóa để tiết kiệm chi phí sản xuất.
• Đưa ra chiến lược cạnh tranh: Khi biết được giá thành sản phẩm, doanh nghiệp có thể so sánh với các đối thủ, từ đó đưa ra chiến lược cạnh tranh phù hợp.
• Lập kế hoạch tài chính: Việc xác định chính xác giá thành giúp doanh nghiệp lập kế hoạch tài chính và dự báo doanh thu, lợi nhuận trong tương lai.

Dù thuộc loại hình doanh nghiệp nào, giá thành sản phẩm luôn được tính toán dựa trên ba yếu tố chính: Chi phí nguyên liệu; Chi phí lao động trực tiếp; Chi phí sản xuất chung.

>>> Cách kiểm soát và thống kê chi phí sản xuất chính xác và hiệu quả

2. Cách tính giá thành sản phẩm cho từng loại hình doanh nghiệp

Mỗi loại hình doanh nghiệp có những đặc điểm sản xuất khác nhau, vì vậy phương pháp tính giá thành cũng sẽ khác nhau. Dưới đây là các phương pháp tính giá thành phù hợp cho các loại hình doanh nghiệp khác nhau:

2.1. Doanh nghiệp sản xuất theo đơn hàng (Doanh nghiệp sản xuất theo yêu cầu)

Doanh nghiệp sản xuất theo đơn hàng thường nhận các đơn hàng đặc biệt với số lượng sản phẩm không lớn. Việc tính giá thành ở đây cần chú trọng đến chi phí từng đơn hàng cụ thể.

Giá thành = Tổng chi phí sản xuất/Số lượng sản phẩm

Tổng chi phí sản xuất bao gồm: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp; Chi phí lao động trực tiếp; Chi phí sản xuất chung phân bổ cho từng đơn hàng.

Lưu ý: Mỗi đơn hàng sẽ có các yếu tố chi phí khác nhau, vì vậy cần tính toán và ghi nhận chi tiết cho từng đơn hàng.

2.2. Doanh nghiệp sản xuất hàng loạt (Doanh nghiệp sản xuất hàng loạt)

Đối với doanh nghiệp sản xuất hàng loạt, sản phẩm được sản xuất với số lượng lớn và có tính chất ổn định. Việc tính giá thành ở đây có thể áp dụng theo phương pháp phân bổ chi phí cố định và chi phí biến đổi.

Giá thành = Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + Chi phí lao động trực tiếp + Chi phí sản xuất chung phân bổ

Các chi phí sản xuất chung cần phân bổ đều cho các sản phẩm, giúp doanh nghiệp xác định được chi phí sản xuất cho mỗi đơn vị sản phẩm.

Lưu ý: Với sản xuất hàng loạt, doanh nghiệp cần phân tích kỹ lưỡng chi phí cố định và chi phí biến đổi để tối ưu hóa lợi nhuận.

2.3. Doanh nghiệp sản xuất liên tục (Doanh nghiệp sản xuất hàng hóa tiêu dùng)

Các doanh nghiệp sản xuất liên tục thường sản xuất một loại sản phẩm trong suốt quá trình mà không thay đổi. Việc tính giá thành trong doanh nghiệp này khá đơn giản vì sản phẩm không thay đổi và có quy trình sản xuất ổn định.

Giá thành = (Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + Chi phí lao động trực tiếp + Chi phí sản xuất chung)/ Số lượng sản phẩm sản xuất

Doanh nghiệp sản xuất liên tục cần tính toán chi phí sản xuất cho mỗi đơn vị sản phẩm một cách đồng đều và chính xác.

2.4. Doanh nghiệp sản xuất dịch vụ (Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ)

Đối với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, việc tính giá thành không chỉ bao gồm chi phí vật liệu mà còn phải tính đến chi phí lao động và các yếu tố gián tiếp như thời gian, quy trình và các công cụ hỗ trợ.

Giá thành dịch vụ = Chi phí lao động trực tiếp + Chi phí gián tiếp

Các chi phí gián tiếp có thể bao gồm chi phí marketing, chi phí cơ sở vật chất, và chi phí quản lý. Đặc biệt, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cần tính toán chi phí lao động chính xác để đảm bảo tính đúng đắn của giá thành.

Việc lựa chọn phương pháp tính giá thành phù hợp tùy thuộc vào loại hình sản xuất của doanh nghiệp. Bằng cách áp dụng đúng các phương pháp tính giá thành, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu chi phí và nâng cao lợi nhuận.

>>> Phân hệ phần mềm quản lý sản xuất BRAVO - Hỗ trợ tính giá thành sản phẩm chính xác