OEE là gì? Cách đo lường và cải thiện OEE trong nhà máy
OEE là gì? Cách đo lường và cải thiện OEE trong nhà máy ra sao là những câu hỏi cần được giải đáp của của nhiều bạn đọc cũng như doanh nghiệp.
OEE là cụm từ viết tắt của
Overall Equipment Effectiveness, là một chỉ số quan trọng trong sản xuất, được
sử dụng để đo lường hiệu quả hoạt động của thiết bị, dây chuyền hoặc toàn bộ
nhà máy. OEE cho biết thiết bị sản xuất đang hoạt động hiệu quả như thế nào,
bao gồm cả thời gian hoạt động thực tế, tốc độ sản xuất và chất lượng sản phẩm.
Một nhà máy đạt OEE = 100% nghĩa là sản xuất không có thời gian chết, vận hành ở tốc độ tối đa, và tất cả sản phẩm tạo ra đều đạt chất lượng. Tuy nhiên, trên thực tế, mức OEE trung bình của các nhà máy sản xuất thường chỉ đạt từ 60%–75%, đồng nghĩa với việc vẫn còn nhiều tiềm năng để cải thiện và tối ưu.
1. Ba thành phần cấu thành OEE
Chỉ số OEE được tính dựa trên
ba yếu tố cốt lõi: Tính sẵn sàng (Availability), Hiệu suất (Performance) và Chất
lượng (Quality). Mỗi yếu tố phản ánh một khía cạnh cụ thể của quá trình sản xuất
và có công thức đo lường riêng:
·
Tính sẵn sàng (Availability)
Phản ánh tỷ lệ thời gian thiết
bị hoạt động thực tế so với thời gian sản xuất dự kiến. Bị ảnh hưởng bởi các sự
cố dừng máy hoặc bảo trì không kế hoạch.
Tính sẵn sàng = (Thời
gian vận hành thực tế) / (Thời gian sản xuất kế hoạch)
·
Hiệu suất (Performance)
Đo tốc độ sản xuất thực tế so
với tốc độ tiêu chuẩn. Những nguyên nhân làm giảm hiệu suất có thể bao gồm vận
hành chậm, tắc nghẽn, điều chỉnh thiết bị.
Hiệu suất = (Tổng sản
lượng × Thời gian chu kỳ tiêu chuẩn) / (Thời gian vận hành thực tế)
·
Chất lượng (Quality)
Cho biết tỷ lệ sản phẩm đạt
chuẩn so với tổng sản lượng. Bị ảnh hưởng bởi lỗi sản phẩm, sản phẩm hỏng, hoặc
phải làm lại.
Chất lượng = (Sản phẩm
đạt chuẩn) / (Tổng sản phẩm sản xuất)
Sau khi tính toán ba thành phần
trên, chỉ số OEE được xác định theo công thức:
OEE = Availability × Performance × Quality
2. Tại sao OEE quan trọng trong quản lý sản xuất?
OEE là một công cụ mạnh mẽ
không chỉ để theo dõi hiệu quả mà còn giúp xác định lãng phí ẩn, cung cấp
dữ liệu thực tế để đưa ra các quyết định cải tiến. Dưới đây là các lý do khiến
OEE được sử dụng phổ biến trong sản xuất hiện đại:
- Phát hiện và đo lường tổn thất hiệu quả:
OEE giúp nhận diện rõ ràng các tổn thất về thời gian, tốc độ và chất lượng,
vốn là các yếu tố chính gây sụt giảm năng suất mà nhiều khi doanh nghiệp
không nhận ra.
- Cải thiện liên tục (Kaizen):
Là cơ sở dữ liệu quan trọng để triển khai các hoạt động cải tiến liên tục,
như TPM, Lean Manufacturing hay Six Sigma.
- Đánh giá hiệu suất theo thời gian:
Cho phép so sánh hiệu suất theo ca, ngày, tuần hoặc giữa các dây chuyền và
thiết bị khác nhau.
- Tối ưu hóa đầu tư thiết bị:
Giúp xác định khi nào cần đầu tư máy mới và khi nào nên cải thiện hiệu suất
thiết bị hiện có.
- Tăng lợi nhuận: Nâng cao OEE đồng nghĩa với tăng năng suất, giảm chi phí sản xuất và tối ưu hóa tài nguyên – tất cả đều góp phần cải thiện biên lợi nhuận của doanh nghiệp.
3. Cách đo lường và triển khai OEE trong nhà máy
Để đo lường và triển khai OEE hiệu quả, doanh nghiệp cần xây dựng một hệ thống thu thập và phân tích dữ liệu đáng tin cậy. Các bước cơ bản bao gồm:
- Xác định thiết bị hoặc dây chuyền cần theo dõi: Bắt đầu từ thiết bị hoặc khu vực sản xuất trọng điểm có ảnh hưởng lớn đến năng suất tổng thể.
- Xác định thời gian sản xuất kế hoạch: Là tổng thời gian có thể vận hành của thiết bị trừ đi thời gian nghỉ theo lịch (nghỉ trưa, bảo trì định kỳ).
- Cài đặt cảm biến và hệ thống MES/SCADA: Để tự động ghi nhận các dữ liệu về thời gian chạy, dừng máy, sản lượng, lỗi sản phẩm,... chính xác và theo thời gian thực.
- Thiết lập quy chuẩn tính toán: Xác định tốc độ chu kỳ tiêu chuẩn, định nghĩa sản phẩm đạt chuẩn và phân loại các loại dừng máy (có kế hoạch và không kế hoạch).
- Phân tích dữ liệu và báo cáo OEE: Theo dõi kết quả OEE theo ngày, tuần, tháng để so sánh, phát hiện xu hướng và khu vực cần cải thiện.
- Đưa ra hành động cải tiến: Dựa trên kết quả phân tích, triển khai các biện pháp cải tiến như đào tạo lại nhân viên, bảo trì chủ động, cải tiến quy trình, thay đổi bố trí sản xuất,...
Trong bối cảnh chuyển đổi số
đang diễn ra mạnh mẽ tại các nhà máy, việc tích hợp OEE với các hệ thống như
MES, IoT và Big Data sẽ mở ra hướng đi mới cho quản trị sản xuất
thông minh, tối ưu và linh hoạt hơn trong tương lai.
>>> Tích hợp
đo lường và quản lý OEE trên phân hệ quản lý sản xuất BRAVO ERP
Nhận xét
Đăng nhận xét